ریکاوری هارد سوخته فرآیندی است که در آن اطلاعات موجود روی دیسکهای آسیبدیده یا دچار سوختگی الکترونیکی بازیابی میشود. وقتی هارددیسک شما در اثر نوسانات برق، خرابی برد کنترل یا حوادث فیزیکی دچار سوختگی میشود، بدون ریکاوری صحیح اطلاعات ارزشمند داخل آن از دست میرود. در این مقاله با بررسی مراحل اولیه ارزیابی آسیب، استخراج اطلاعات بهروش نرمافزاری و در صورت نیاز انتقال پلاترها به هارد دیگر، یاد خواهید گرفت چگونه با کمترین ریسک و بیشترین احتمال موفقیت فایلهای حیاتی خود را بازگردانید.
نشانه | توضیح |
---|---|
روشن نشدن چراغ LED | هیچ نوری از چراغ وضعیت هارد دیده نمیشود |
عدم شنیدن صدا یا کلیک | موتور هارد هیچ صدای چرخش یا کلیک معمول را تولید نمیکند |
فقدان لرزش مکانیکی | هارد هنگام وصل شدن به برق هیچ لرزش یا حرکت مکانیکی ندارد |
شناسایینشدن در سیستم عامل | درایو توسط BIOS و سیستمعامل شناسایی نشده و در My Computer نمایش داده نمیشود |
داغ شدن بیسابقه برد کنترل | برد PCB هارد به سرعت و بیش از حد معمول گرم میشود |
علائم سوختن هارد
علائم سوختن هارد معمولا با قطع کامل جریان برق و عدم روشن شدن چراغ LED شروع میشود. وقتی هارد شما دچار آسیب الکترونیکی میشود، حتی با اتصال کابل USB یا SATA هیچ نوری از چراغ فعالیت دیده نمیشود و موتور پلاترها شروع به کار نمیکند. نبود صدای چرخش دیسک یا صدای کلیک و لرزش ملایم نیز از دیگر علائم سوختن هارد است که بهوضوح نشان میدهد برد کنترل هارد از کار افتاده و دیسک کاملا بیحرکت مانده است. این نشانهها اولین مرحله در تشخیص نیاز به ریکاوری هارد سوخته یا بازیابی سختافزاری هستند.
- چراغ LED روشن نمیشود: در هارد اکسترنال معمولاً یک چراغ نشانگر وضعیت (Power/Activity LED) وجود دارد. اگر پس از اتصال کابل USB یا SATA هیچ نوری مشاهده نکنید، بدین معناست که برد کنترل هارد قادر به دریافت یا توزیع جریان برق نیست و احتمالاً سوخته است.
- عدم شنیدن صدا یا کلیک: هارد دیسک سالم هنگام راهاندازی موتور پلاترها صدای واضحی شبیه چرخش و گاها چند کلیک اولیه از هد خواندن تولید میکند. نبود هر گونه صدای الکترومکانیکی نشان میدهد که موتور و هد به دلیل آسیب الکترونیکی قادر به حرکت نیستند.
- فقدان لرزش مکانیکی: لرزش خفیف در لحظه استارت هارد روی میز یا قاب کیس حس میشود. اگر هیچ لرزشی احساس نشود، این فقدان حرکت فیزیکی نشانه دیگری از قطع جریان برق داخلی و سوختگی برد است.
- شناسایینشدن در سیستم عامل: در ویندوز با ورود به مدیریت دیسک (Disk Management) و در لینوکس با دستور lsblk یا fdisk- l نباید هیچ دیسکی مشاهده شود. عدم نمایش هارد در فهرست دستگاهها به معنای شکست کامل ارتباط برد کنترل با مادربرد است.
- داغ شدن بیسابقه برد کنترل: در برخی موارد، قبل از خاموششدن کامل، پلهای تغذیه روی برد کنترل بهشدت داغ میشوند. لمس سطح بیرونی قاب هارد یا استفاده از دوربین حرارتی میتواند نشانهای از گرمای بیش از حد و سوختگی داخلی باشد.
بازیابی اطلاعات هارد سوخته
بازیابی اطلاعات هارد سوخته فرآیندی دقیق و تخصصی است که با استفاده از ابزارهای نرمافزاری پیشرفته و تجهیزات الکترونیکی ویژه، دادههای روی برد کنترل آسیبدیده را بهطور ایمن استخراج میکند. در این روش ابتدا با تست ولتاژ و بررسی فیزیکی برد، نوع سوختگی شناسایی شده و سپس با تعویض مدولاتور و قطعات سوخته یا انتقال IC کنترلر به برد جدید، دسترسی به پلاترها مهیا میشود. پس از راهاندازی مجدد موتور و هد خواندن، نرمافزارهای تخصصی همچون PC-3000 و DeepSpar Disk Imager دادهها را با الگوریتمهای بازیابی سطح پایین اسکن کرده و فایلهای قابل بازگردانی را لیست میکنند. با رعایت استانداردهای ایمنی الکترواستاتیک و حفظ پیکربندی اولیه هارد، امکان بازگردانی تا ۹۵٪ اطلاعات حیاتی کاربران فراهم میشود.
شرکت Ontrack Data Recovery که در چندین کشور فعالیت دارد، نرخ موفقیت ۹۰ درصدی در بازیابی دادهها را گزارش میکند که نشاندهنده احتمال بالای بازیابی اطلاعات از دست رفته برای مشتریان است.
برای اطلاع از روشهای ریکاوری هارد دوربین مداربسته میتوانید به مقاله بهترین راه ریکاوری هارد دوربین مداربسته مراجعه کنید.
بهترین نرم افزار تعمیر هارد سوخته
برای بازیابی دادهها از هارد سوخته، استفاده از یک نرمافزار تخصصی میتواند در کنار اقدامات سختافزاری اولیه، احتمال موفقیت را بهطور چشمگیری افزایش دهد. در ادامه چند مورد از برترین ابزارها را معرفی میکنیم:
- PC-3000 Repair:
پلتفرم حرفهای با امکانات تعویض فرمویر و شبیهسازی برد کنترل برای بازیابی در سطح پایین. - DeepSpar Disk Imager:
مناسب استخراج امن داده از دیسکهای آسیبدیده با امکان تنظیم زمانبندی و ترمیم سکتورهای معیوب. - EaseUS Data Recovery Wizard:
رابط کاربری ساده برای بازیابی انواع فایلها از دیسکهای سوخته با الگوریتمهای پیشرفته اسکن. - R-Studio:
ابزار قدرتمند برای بازیابی پارتیشن و فایلسیستمهای پیچیده با پشتیبانی از لینوکس، ویندوز و مک. - Disk Drill:
پیشنهاد شده برای کاربران خانگی؛ اسکن سریع و امکان پیشنمایش فایلهای قابل بازیابی قبل از اجرا. - Hetman Partition Recovery:
تمرکز بر بازگردانی پارتیشنهای حذفشده و آسیبدیده با گزینههای تعمیر جدول پارتیشن.
تعمیر هارد سوخته
برای تعمیر هارد سوخته می توانید از مراکز مربوطه کمک بگیرید. اگر برد قابل تعمیر باشد در کمترین زمان ممکن برد هارد سوخته تعمیر خواهد شد ولی اگر برد هارد آسیب جدی دیده باشد و قطعات اصلی روی برد با مشکل مواجه شده باشند نیاز به تعویض برد سوخته با برد سالم است. برای یافتن برد مشابه که بتوان با آن به اطلاعات هارد سوخته دسترسی پیدا کرد نیاز هست که شماره ای که روی برد هارد هست با برد مشابه و یکسان باشد.
شناسایی نشدن هارد اکسترنال بعد از اتصال به تلویزیون
اتصال هارد اکسترنال به تلویزیون دلیل بعدی از دست دادن اطلاعات می باشد. فرمت شدن هارد اکسترنال نیز قابل ریکاوری است. البته تا زمانیکه هارد با شرایط اولیه و بدون دستکاری به دستمان برسد، با نرم افزار های مخرب ریکاوری نشده باشد و دیتای جدیدی روی هارد کپی نشده باشد.
رفع مشکل عدم شناسایی هارد
در بسیاری از مواقع رفع مشکل عدم شناسایی هارد تنها با چند گام ساده امکانپذیر است. ابتدا کابلهای SATA یا USB را بررسی و از صحت اتصال مطمئن شوید. سپس در دستگاه دیگر یا با استفاده از تبدیل SATA به USB هارد را امتحان کنید تا مطمئن شوید مشکل از خود درایو نیست. بهروزرسانی درایور کنترلر SATA در سیستمعامل و بررسی تنظیمات BIOS/UEFI برای فعال بودن پورتهای مربوطه گام بعدی است. در نهایت با ابزار Disk Management ویندوز یا دستور fdisk در لینوکس وضعیت پارتیشنها و فرمت هارد را بررسی و در صورت نیاز پارتیشنبندی مجدد را انجام دهید تا هارد مجددا شناسایی شود.
ریکاوری هارد سوخته لپ تاپ
در بسیاری از موارد وقتی هارد لپتاپ تنها با تأخیر زیاد شناسایی میشود و اجازهی کپیکردن فایلهای بزرگ را نمیدهد، یعنی به مرز شدیدترین خرابی رسیده است. فشار آوردن بیشتر به هارد میتواند هد را از کار بیندازد و هزینهی ریکاوری را چندین برابر کند. بنابراین از اجرای نرمافزارهای تست سلامت یا بدسکتور خودداری کنید تا خطر خرابی بیشتر کاهش یابد. هارد لپتاپ ساختار حساسی دارد و در مقابل گرما، رطوبت و ضربه آسیبپذیر است. اگر امکان جداسازی فیزیکی ندارید، دستگاه را به همکاران متخصص ما بسپارید تا هارد را بدون ریسک جدا کرده و فقط روی دیسک کار کنند؛ بدین ترتیب امنیت و سلامت دادههای شما حفظ خواهد شد.
جراحی هارد لپ تاپ
برای تعمیر و ریکاوری هارد لپتاپ با خرابی سختافزاری، نیاز به تجهیزات تخصصی و تجربه کافی دارید تا بدون آسیب بیشتر بتوانید برد و هد هارد را باز کنید. برخلاف تصور برخی، باز کردن درب هارد لپتاپ به خلا کامل نیاز ندارد؛ اما بدون ابزار مناسب احتمال صدمه به قطعات داخلی و پلترها بسیار بالاست. صدای کلیک یا خرخر از داخل دستگاه نشانه خرابی هد است و اتصال مجدد به سیستم یا تستهای خانگی میتواند باعث از کار افتادن کامل هارد شود. در مراکز حرفهای با جراحی هارد و تعویض هد مخصوص هر برند، تا ۸۰٪ شانس تعمیر هارد لپتاپ وجود دارد؛ اما اگر پلتر یا دیسک آسیب دیده باشد، احتمال بازیابی اطلاعات کمتر از ۱۰٪ خواهد بود. توجه داشته باشید که اغلب لپتاپهای جدید از SSD استفاده میکنند که مکانیکی نیستند، ولی همچنان نباید تنها روی آنها بهعنوان آرشیو نهایی اطلاعات حساب کنید.
ریکاوری اطلاعات هارد SSD سوخته
هاردهای SSD معمولا بیشترین خرابی را بدلیل گرما و حرارت زیاد و نوسانات برقی دارند. معمولا هارد اس اس دی بعد از اینکه بسوزد دیگر در سیستم شناسایی نمیشود و هارد SSD بالا نمیآید. برای هارد m2 که از لحاظ ساختاری نسبت به هاردهای SSD حساستر هستند مشکل سوختن هارد m2 بیشتر اتفاق می افتد.
برای ریکاوری اطلاعات هارد SSD سوخته نیاز به تجهیزاتی است که بتوان این هارد ها را بررسی و تعمیر کرد و به اطلاعات هارد سوخته اس اس دی دسترسی پیدا کرد. هرچند شانس ریکاوری هارد اس اس دی سوخته کمتر از هارد های HDD است ولی در صورت عدم دستکاری هارد اس اس دی ، امکان ریکاوری هاردها را داریم.
بدسکتور هارد SSD
درست است که هاردهای SSD هد ندارند و قطعات مکانیکی در آنها حذف شده است ولی به این معنا نیست که بدسکتور نگیرند. یکی از عمدهترین دلایل خرابی هارد SSD بدسکتور است. اگر اطلاعات مهمی روی هارد SSD دارید به هیچ عنوان سلامت هارد را چک نکنید.
فرمویر هارد SSD را آپدیت نکنید (قبل از خرابی هارد اس اس دی همه این کار ها می تواند به طول عمر هارد اس اس دی کمک کند و از کند شدن هارد SSD جلوگیری کند و هارد اس اس دی دیرتر خراب شود ولی اگر هارد SSD با خرابی مواجه شده دیگر انجام اینکارها شرایط هارد را وخیمتر میکند.
همچنین سعی نکنید از نرمافزارهای رفع بدسکتور برای رفع مشکل و ریکاوری هارد سوخته SSD استفاده کنید.
ساختمان این هاردها شبیه به فلشها ساخته شده و هر گونه تلاش برای برطرفکردن مشکل بدسکتور و ریکاوری هارد سوخته SSD میتواند منجر به از دستدادن اطلاعات هارد SSD شود.
نوسانات برقی چگونه باعث سوختن هارد میشوند؟
بعد از نوسان یا قطع ناگهانی برق، هارد اکسترنال ممکن است با خطاهایی مثل ۳F0، ۰۱۴۲ ePSA یا پیامهای DST و مشکل بوت مواجه شود. علت اصلی، آسیب دیدن برد کنترل (PCB) است که هر درایو کالیبراسیون منحصربهفرد خود را دارد. حتی یک پالس کوتاه ۳ نانوثانیهای با ولتاژ بالا میتواند مسیرهای حساس PCB را بسوزاند. در این شرایط، موتور اسپیندل یا هدهای خواندن/نوشتن ممکن است با پلاترها برخورد کرده و خسارت مکانیکی ایجاد کنند. خاموش و روشنهای ناگهانی بدون آمادهسازی هارد، سیگنالهای پارک هد را مختل کرده و احتمال کرش هد را بالا میبرد. برای جلوگیری از خسارت بیشتر و افزایش شانس بازیابی اطلاعات، هارد را به مراکز تخصصی ریکاوری بسپارید تا با تعویض برد کنترل و آزمایش هد، بدون ریسک پلترها اطلاعات شما را بازگردانند.
نتیجهگیری
در این مقاله بهطور جامع به مبحث ریکاوری هارد سوخته پرداختیم و دلایل اصلی سوختن هارد دیسک را بررسی کردیم. همچنین تکنیکهای پیشرفته برای بازیابی اطلاعات از هارد سوخته، از جمله تعویض برد کنترل (PCB) و جراحی هد را توضیح دادیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
شما می توانید هارد های مناسب را با بهترین قیمت و کیفیت در مجموعه فیدار تکنولوژی مشاهده و خریداری کنید و یا به نشانی fidardigital.com مراجعه کنید .
سوالات متداول
1. با سوختن برد، تمام اطلاعات ما از هارد پاک میشود؟
خیر؛ سوختن برد کنترل صرفاً دسترسی به اطلاعات را قطع میکند اما دادههای روی صفحات مغناطیسی (پلترها) همچنان دستنخورده باقی میماند و با تعویض یا تعمیر برد توسط تکنسینهای متخصص میتوان اطلاعات را بازیابی کرد.
2. شانس بازیابی اطلاعات هارد سوخته کامپیوتر چقدر است و عوامل مؤثر کدامند؟
شانس بازیابی اطلاعات هارد سوخته کامپیوتر بسته به نوع خرابی متغیر است؛ اگر تنها برد کنترل (PCB) آسیب دیده باشد معمولاً بیش از ۷۰٪ احتمال موفقیت وجود دارد، در حالی که خرابی مکانیکی هد یا موتور شانس ۳۰ تا ۶۰٪ دارد و سوختگی شدید الکترونیکی اغلب به از دست رفتن کامل دادهها منجر میشود.
3. قبل از ارسال هارد سوخته به مرکز بازیابی چه اقداماتی انجام دهم؟
قبل از ارسال هارد به مرکز بازیابی، هارد را روشن نکنید، هر صدای غیرعادی یا بوی سوختگی را یادداشت کرده و آن را در کیسه ضد استاتیک و محیط خشک و خنک نگهداری کنید تا فرآیند ریکاوری سریعتر و با دقت بیشتری انجام شود.
2 دیدگاه در “ریکاوری هارد سوخته + 5 علائم سوختن هارد”
سلام ممنون از مطالب مفیدتون. فقط یه سوالی داشتم.
آیا نرمافزارهای ریکاوری اطلاعات خانگی میتوانند هارد سوخته را بدون تجهیزات تخصصی بازگردانی کنند، یا حتما باید به مرکز تخصصی مراجعه کنم؟
نرمافزارهای ریکاوری خانگی فقط در مواقعی مفیدند که مشکلاتی مثل حذف تصادفی فایل یا خراب شدن جدول پارتیشن بهوجود آمده باشد؛ یعنی هارد از نظر سختافزاری سالم است اما سیستمعامل قادر به دسترسی نیست. برای ریکاوری هارد سوخته که برد کنترل یا هد آسیب دیده، هیچ نرمافزار سادهای نمیتواند کمکی کند و حتی استفاده از آنها میتواند خرابی را تشدید کند. برای بازیابی اطلاعات در این شرایط حتما باید به مرکز تخصصی مراجعه کنید تا با تجهیزات و تجربه حرفهای، ابتدا بخشهای سختافزاری را تعمیر یا تعویض کرده و سپس فرایند بازگردانی داده را انجام دهند.