در دنیای دیجیتال امروز، پشتیبانگیری و بکاپ گرفتن از هارد اکسترنال و اینترنال یکی از مهمترین اقداماتی است که هر کاربر برای حفظ اطلاعات دیجیتال خود باید انجام دهد. فرقی نمیکند که اطلاعاتتان شامل تصاویر خانوادگی باشد یا فایلهای مهم کاری؛ بدون داشتن نسخه پشتیبان، با یک خرابی ساده در هارد دیسک ممکن است همه آنها را از دست بدهید؛ بنابراین، برای بازیابی دادههای مهم، پشتیبانگیری از هارد اکسترنال و اینترنال، چه برای سیستمهای شخصی و چه نظارتی، امری ضروری است.
در ادامه این مقاله انواع ابزارها و روشهای بکاپگیری از هارد را معرفی کردیم … با ما همراه باشید.
راهنمای گام به گام پشتیبانگیری از هارد اکسترنال و اینترنال
1) انتخاب بهترین نرمافزارهای بکاپگیری از هارد
در ایران به دلیل محدودیتهای دسترسی و هزینههای ارزی، انتخاب نرمافزارهای بکاپگیری هارد که یا رایگان باشن یا قابل نصب با نسخه کرکشده اهمیت زیادی دارد. ما اینجا چند گزینه قابلاعتماد، کاربردی و قابل دانلود در داخل کشور رو معرفی میکنیم:
- Macrium Reflect: یکی از سبکترین و سریعترین نرمافزارهای بکاپگیری از هارد اکسترنال و اینترنال است. نسخه ۱۰ آن بسیار بهینه شده و بکاپ کامل، افزایشی و زمانبندیشده دارد و همچنین نصب و استفاده راحتی هم دارد.
- EaseUS Todo Backup: این نرمافزار محیطی کاربرپسند دارد و دارای ویژگیهای بکاپگیری از کل هارد یا فایلهای خاص، قابلیت زمانبندی و بازیابی اطلاعات ساده را دارد که برای کاربران خانگی و حتی نیمهحرفهای بسیار عالی است.
- Acronis True Image: ابزاری قدیمی و محبوب است که همچنان توسط خیلی از کاربران استفاده میشود. نسخههای کرکشده این نرمافزار در سایتهای ایرانی قابل دانلود است اما باید با احتیاط نصب شود.
- Windows Backup: این ابزار پیشفرض ویندوز است و نیازی به نصب نرمافزار خاصی نیست. برای بکاپهای ساده و روزمره میتوانه گزینه قابل قبولی باشد.
- Duplicati: این ابزار یکی از نرمافزارهای بکاپگیری خیلی حرفهای است که از فضای ابری هم پشتیبانی میکند. برای کاربران متوسط رو به بالا که دنبال راهحلهای انعطافپذیر هستند، خیلی مناسب است.
نام نرمافزار | مناسب برای | ویژگیها | نوع دسترسی در ایران |
Macrium Reflect | کاربران حرفهای و نیمهحرفهای | سبک، سریع، پشتیبانی از بکاپ کامل، افزایشی و زمانبندیشده | نسخه کرکشده موجود |
EaseUS Todo Backup | کاربران خانگی و عمومی | رابط کاربری ساده، پشتیبانی از فایل یا کل درایو، قابلیت زمانبندی | رایگان + نسخه کرکشده |
Acronis True Image | حرفهایها و کاربر با تجربه | ابزار قدیمی و قدرتمند، پشتیبانی از بکاپ کامل، افزایشی، کلون کردن هارد | نسخه کرکشده زیاد موجود |
Windows Backup | کاربران عمومی و مبتدی | رایگان، ساده، پشتیبانی از بکاپ سیستمی و فایلها | داخلی (بدون نیاز به نصب) |
Duplicati | کاربران متوسط به بالا | قابلیت اتصال به فضای ابری، رمزنگاری دادهها، پشتیبانی از نسخههای مختلف | کاملاً رایگان و اپنسورس |
اگر از هارد بنفش (WD Purple) برای ذخیرهسازی استفاده میکنید که معمولاً در سیستمهای دوربین مدار بسته کاربرد دارد، باید بدانید که با وجود طراحی ویژه این هاردها برای عملکرد مداوم ۲۴/۷، باز هم امکان خرابی یا از دست رفتن اطلاعات وجود دارد. به همین دلیل، پشتیبانگیری منظم از هارد بنفش نقش بسیار مهمی در حفظ امنیت اطلاعات ضبطشده دارد. در صورت تمایل پس از پشتیبانگیری میتوانید مراحل پاکسازی هارد بنفش را طی کنید و از آن استفاده مجدد نمایید.
2) انتخاب بهترین روش بکاپ گرفتن از هارد
روشهای بکاپگیری مختلفی برای هاردهای اکسترنال و اینترنال وجود دارند که بسته به نیاز، زمان، بودجه و حجم اطلاعات، میتوانید یک یا ترکیبی از آنها را انتخاب کنید. در ادامه، با رایجترین روشهای بک آپ گرفتن از هارد آشنا میشویم:
- بکاپ کامل (Full Backup): در این روش، یک نسخه کامل از تمام اطلاعات هارد گرفته میشود که سادهترین و مطمئنترین روش بکاپ هارد است، اما نیاز به فضای ذخیرهسازی زیادی دارد.
- بکاپ افزایشی (Incremental Backup): در این روش فقط تغییراتی که از آخرین بکاپ انجام شده، ذخیره میشوند و فضای ذخیرهسازی کمتری میگیرد، اما بازیابی اطلاعات فایلها کمی زمانبر و پیچیدهتر است.
- بکاپ تفاضلی (Differential Backup): در این روش، فقط تفاوت بین نسخه اصلی و آخرین تغییرات ذخیره میشود و فضای ذخیرهسازی کمی مصرف میکند ولی بازیابی اطلاعات نسبت به باقی روشها پیچیدهتر است.
- بکاپ ابری (Cloud Backup): در این روش اطلاعات در فضای ابری مثل Google Drive یا Dropbox ذخیره میشوند. بکاپ گرفتن روی فضای ابری دسترسی سریع، امنیت بالا و انعطافپذیری خوبی دارد، اما وابسته به اینترنت است که معمولاً نسبت به بقیه روشها هزینهبر است.
- بکاپ دستی (Manual Backup): در روش بک آپ گرفتن دستی، خود شما اطلاعات را روی هارد اکسترنال، فلش یا DVD کپی میکنید. این روش ساده و کمهزینهست اما نسبت به روشهای دیگر وقتگیر و نیازمند دقت کاربر است.
- پشتیبانگیری مستمر (Continuous Data Protection – CDP): پشتیبانگیری مستمر فرآیندی است که بهصورت لحظهای از تمامی تغییرات دادهها نسخه پشتیبان تهیه میکند. برخلاف پشتیبانگیریهای دورهای مانند افزایشی یا تفاضلی، این روش بدون وقفه و در زمان واقعی (Real-Time) دادهها را ذخیره میکند. مزیت اصلی پشتیبانگیری مستمر این است که در صورت بروز مشکل، میتوان به دقیقترین نقطه قبل از حادثه بازگشت. این روش برای سیستمهای حساس و کسبوکارهایی که نیاز به حفظ دادهها بهصورت لحظهای دارند، بسیار مناسب است. با این حال، به دلیل ذخیرهسازی پیوسته، به فضای بیشتری نیاز دارد و مدیریت آن پیچیدهتر است.
- پشتیبانگیری ترکیبی (Hybrid Backup): پشتیبانگیری ترکیبی روشی است که از ترکیب چندین نوع پشتیبانگیری مانند کامل، افزایشی و تفاضلی استفاده میکند تا بهینهترین راهکار برای حفظ دادهها ایجاد شود. در این روش، ابتدا یک نسخه کامل از دادهها تهیه میشود و سپس با استفاده از پشتیبانگیری افزایشی یا تفاضلی، تنها تغییرات ثبت میشوند. این ترکیب باعث کاهش حجم ذخیرهسازی و تسریع فرآیند بازیابی اطلاعات میشود.
تفاوت بکاپ گرفتن از هارد اینترنال و اکسترنال
بکاپ گرفتن از هارد اینترنال یعنی ذخیره نسخه پشتیبان روی خود هارد داخلی کامپیوتر که سرعت بالایی دارد اما در صورت خرابی سیستم ممکن است بکاپ هم از دست برود. در مقابل، بکاپ گرفتن از هارد اکسترنال یعنی ذخیره دادهها روی یک هارد جداگانه و درایو خارجی که امنیت اطلاعات را حفظ میکند و در برابر مشکلات سختافزاری یا ویروسها محافظت بهتری فراهم میکند، اما ممکن است سرعت انتقال کمتر باشد. بهترین روش برای حفظ امنیت اطلاعات، استفاده از قانون 1-2-3 است.
این قانون حکم میکند که همیشه سه کپی از دادههای ضروری خود داشته باشید؛ دو نسخه را روی رسانههای ذخیرهسازی متفاوت (مانند هارد دیسک داخلی و خارجی یا SSD) نگهداری کنید و یک نسخه را نیز به صورت آنلاین (در فضای ابری) ذخیره نمایید. با رعایت این قاعده ساده، اطمینان حاصل میکنید که اطلاعات شما در برابر حوادثی مانند خرابی سختافزار، حملات سایبری یا بلایای طبیعی، همیشه امن و قابل بازیابی خواهند بود.
چرا پشتیبانگیری از اطلاعات حیاتی است؟
فرقی نمیکند کاربر خانگی باشید یا مدیر یک سازمان؛ پشتیبانگیری از اطلاعات حیاتیتر از چیزیست که تصور میکنید. از خرابی سختافزار گرفته تا حمله باجافزار، پاکشدن تصادفی فایلها یا حتی ریختن یک فنجان قهوه روی لپتاپ، هرکدام میتوانند دادههای ارزشمندتان را از بین ببرند.
به نقل از سایت IBM:
براساس گزارش امنیتی IBM در سال 2023، میانگین هزینه نقض دادهها برای کسبوکارهای بریتانیا 3.4 میلیون پوند بوده است. صنایعی که بالاترین میانگین هزینهی نقض دادهها را در بریتانیا داشتهاند عبارتند از: خدمات مالی (5.3 میلیون پوند)، خدمات (5.2 میلیون پوند) و فناوری (4.9 میلیون پوند).
بکاپ گرفتن از هارد اینترنال یا هر نوع حافظهای، تنها راه مطمئن برای بازیابی اطلاعات پس از این اتفاقات است. با یک نسخه پشتیبان، میتوانید بهراحتی فایلها را به زمان قبل از حادثه برگردانید.
این کار نه هزینه زیادی دارد و نه وقتگیر است؛ اما نداشتن بکاپ، ممکن است خسارتهای جبرانناپذیری به شما یا کسبوکارتان وارد کند. استفاده از نرمافزارهای بکاپگیری ویندوز یا پیروی از قانون 1-2-3 در بک آپ گرفتن هارد (سه نسخه، در دو مکان مختلف و یکی بصورت آنلاین) سادهترین راه برای آرامش خاطر است.
حتی اگر از هارد دیسکهای تخصصی مانند هارد بنفش (WD Purple) استفاده میکنید که برای ذخیرهسازی دائمی تصاویر در سیستمهای نظارتی طراحی شدهاند، باز هم خطراتی مثل خرابی سختافزاری، نوسانات برق یا حذف ناخواسته اطلاعات وجود دارد. پس تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات مهم، حتی در هاردهای حرفهای، یک ضرورت جدی است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انتخاب هارد دیسکهای مناسب به خصوص هارد بنفش وسترن دیجیتال، کارشناسان فیدار آماده راهنمایی شما هستند.
سوالات پرتکرار (FAQ):
- چرا پشتیبانگیری از هارد ضروری است؟
پشتیبانگیری از اطلاعات برای محافظت از دادههای ارزشمند شما و امنیت اطلاعات در برابر خرابی سختافزار، حملات سایبری (مانند باجافزارها) یا خطاهای انسانی ضروری است. با داشتن یک نسخه پشتیبان، میتوانید در صورت از دست رفتن اطلاعات، به راحتی آنها را بازیابی کنید.
- بهترین نرمافزارهای بکاپگیری برای هارد اینترنال و اکسترنال کدامند؟
نرمافزارهای بکاپگیری زیادی وجود دارند. برای بکاپ گرفتن از هارد اکسترنال و اینترنال در ایران، نرمافزارهای بکاپگیری Macrium Reflect، EaseUS Todo Backup، Acronis True Image و Duplicati از گزینههای محبوب و کاربردی هستند. همچنین، Windows Backup یک ابزار پیشفرض و رایگان در ویندوز است.
- آیا هارد بنفش (WD Purple) هم نیاز به پشتیبانگیری دارد؟
بله، اگر از هارد بنفش که برای سیستمهای دوربین مدار بسته است، استفاده میکنید، پشتیبانگیری از اطلاعات آن همچنان حیاتی است. با وجود طراحی ویژه این هاردها برای کارکرد مداوم، امکان خرابی یا از دست رفتن اطلاعات همیشه وجود دارد.
- رایجترین روشهای بکاپگیری کدامند؟
روشهای بکاپگیری متنوعی وجود دارند که شامل بکاپ کامل، بکاپ افزایشی، بکاپ تفاضلی، بکاپ ابری و بکاپ دستی میشوند. هر یک از این روشها برای سناریوهای خاصی مناسب هستند و میتوانید بر اساس نیاز خود انتخاب کنید. برای پشتیبانگیری از هارد اکسترنال میتوانید از هر یک از این روشها بهره ببرید.
- قانون 1-2-3 در پشتیبانگیری چیست؟
قانون 1-2-3 یک اصل ساده اما مؤثر برای حفظ پشتیبانگیری از اطلاعات شماست: حداقل سه نسخه از اطلاعات داشته باشید، آنها را در دو مکان مختلف ذخیره کنید (مثلاً یک نسخه روی هارد اینترنال و یک نسخه روی هارد اکسترنال)، و حداقل یک نسخه را در مکانی جداگانه، مانند فضای ابری نگهداری کنید.
- تفاوت اصلی بین بکاپ گرفتن از هارد اینترنال و اکسترنال چیست؟
بکاپ گرفتن از هارد اینترنال یعنی ذخیره نسخه پشتیبان روی همان هارد داخلی کامپیوتر که سرعت بالایی دارد اما در صورت خرابی سیستم ممکن است بکاپ هم از دست برود. در مقابل، پشتیبانگیری از هارد اکسترنال به معنای ذخیره دادهها روی یک هارد جداگانه است که امنیت بیشتری دارد و در برابر مشکلات سختافزاری یا ویروسها محافظت بهتری فراهم میکند.